• Patlamadan Korunma Dokümanı Nedir ? Neden Gereklidir ?
Herhangi bir acil durumda işletme içerisindeki
personel nasıl hareket edeceğini bilmezse can ve mal
kaybı yaşanabilir. İşte bu tür can
Parlayıcı patlayıcı madde ihtiva eden ortamlarda tehlikeli bölge tanımlanması ve patlamadan korunma dokümanının hazırlanması işverenin yükümlülüğündedir.
• Patlamadan Korunma Dokümanı Hangi İşletmelerde Gereklidir ?
|
||||||||||||||||||||
|
ATEX Direcitive 94/9/EU (İngilizce) European Union Official Journal L 100, 19/04/1994 P. 0001 - 0029 Bu direktif, muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılacak ekipman ve koruyucu sistemlerin imalatı ile ilgili direktif. ATEX 100 Direktifine göre belge veren Avrupa Birliğindeki Onaylanmış Kuruluşlar Muhtemel patlayıcı ortamlı işyerlerinden çalışanların bu tür ortamlarda meydana gelebilecek patlamalardan korunması amacı ile alınması gereken önlemlerle ilgili olan direktif olup, bu direktif yeraltı maden ocaklarını kapsamı dahiline almamıştır. Yani kısaca sadece yerüstündeki patlayıcı ortamlarla ilgilidir. |
||||||||||||||||||||
|
ATEX 137 ;
ATEX 137 Tesisi imal edenin veya son kullanıcının yapması gerekenlere odaklanan işçi koruma direktifi ATEX 95 VE ATEX 137 ARASINDAKİ BAĞLANTI
ATEX 137 ye göre tesisi kuran firmalar şu tanımları
yapmalıdırlar:
• Bölge (zone) tarifi
• Sıcaklık sınıfı
• Patlama grubu
• Çevre sıcaklığı
Ekipmanlar gruplara ayrılmaktadır. Birinci grup
ekipman, grizu ve yanıcı toz tehlikesi olan madenlerin yer altı kısımlarında
ve bu madenlerin yer üstü teçhizatlarının parçalarında kullanılmak amacıyla
tasarlanan araçlardan oluşur. İkinci grup ekipmanlar, diğer alanlarda
kullanılmak üzere tasarlananları kapsar. Bu gruplarda, ilgili ekipmanların
sağladığı koruma seviyesini gösteren ekipman kategorileri bulunmaktadır.
İŞÇİ KORUMA DİREKTİFİ (ATEX 137)
Yeni bir direktif olan Atex 137, potansiyel patlayıcı
ortamlarda risk altında olan çalışanların korunması içindir. Son
kullanıcının çalışma alanlarının analizi yapılarak, direktifteki minimum
gereklilikler sağlanmış olmalıdır.
İlk defa potansiyel patlayıcı olarak toz bu
direktiflerde yer almaktadır. Silolar, un değirmenleri, hızardan çıkan
tozlar (kereste fabrikası), süt tozu üretim ve transfer alanları bu
direktifin dahilindedir.
PATLAYICI ORTAM OLUŞABİLECEK YERLERİN
SINIFLANDIRILMASI
Tehlikeli Yerlerin Sınıflandırılması
Tehlikeli yerler, patlayıcı ortam oluşma sıklığı ve bu
ortamın devam etme süresi esas alınarak, bölgeler halinde sınıflandırılır.
Bu bölgeler aşağıda tarif edilmiştir.
İşyerinde risk değerlendirmesi yaparken patlayıcı
ortamdan kaynaklanan özel risklerin değerlendirmesinde aşağıdaki hususlar
dikkate alınır:
a) Patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın
kalıcılığı,
b) Statik elektrik de dahil tutuşturucu kaynakların
bulunma, aktif ve etkili hale gelme olasılıkları,
c) İşyerinde bulunan tesis, kullanılan maddeler,
prosesler ile bunların muhtemel karşılıklı etkileşimleri,
d) Olabilecek patlamanın etkisinin büyüklüğü.
Bölge ve Kategoriler
• Gaz ,sis buhardan oluşan patlayıcı ortamlara en iyi
örnekler aşağıda verilmiştir:
• Kimyasal fabrikalar
• Tank kurulumları
• Rafineriler
• Atık arıtma tesisleri
• Hava limanları
• Güç istasyonları
• Boya fabrikaları
• Boya atölyeleri
• Liman tesisleri, havaalanlarının bazı bölümleri
|
||||||||||||||||||||
|
EXPROOF ;
Potansiyel Patlayıcı Ortamlarda kullanılmak
amacıyla üretilen Ekipman ve Koruyucu Sistemler (ATEX) Talimatı
94/9/EC. ATEX Kelimesi Fransızca "ATmosphere EXposible"
kelimelerinin ilk heceleri kullanılarak meydana getirilmiş olup
ex-proof ekipmanlara uygulanacak teknik zorunluluklar gibi yeni
yaklaşımları içeren bir talimattır ve 1 Temmuz 2003'den tarihinden
itibaren zorunluluk haline gelmiştir.
ATEX talimatındaki gerekli koşulları yerine getiren, CE markası sahibi üretici firmalar ex-proof ürünlerini Avrupa'nın her yerinde ek bir yükümlülüğe tabi olmadan rahatlıkla satabilirler.Aslında bu 450 milyonluk bir insan topluluğunu içeren dünyanın en büyük ortak pazarına ulaşmak anlamına gelmektedir. ATEX talimatı, şaşırtıcı bir şekilde denizaşırı sabit platformlar, petrokimya tesisleri maden ocakları ve potansiyel patlayıcı ortamların bulunduğu diğer alanları da içeren çok geniş bir yelpazeye yayılmış ekipmanların kullanımını kapsar.Bu tür ekipmanlar için Avrupa pazarının 3 Milyar Euro'ya ulaştığı tahmin edilmektedir. Yanıcı ve patlayıcı ortamlarda kullanılan Ex-Proof Elektrik Ekipmanı Nedir ve Hangi Alanlarda Kullanılmaktadır? Alevlenebilir kimyasallar ve petrol ürünlerinin (örneğin metan, alkol, asetilen, doğalgaz...) üretim, işletme, ulaştırma ve depolanmasında ortaya çıkabilecek gaz ve buhar kaçaklarının, atmosferin oksijeniyle birleşmesiyle, patlayıcı bir konsantrasyonu oluşturması kaçınılmazdır. Böylesi bir durumda elektrik enerjisinden doğabilecek, elektrik arkı, statik elektrik ya da aşırı yüzey sıcaklığı, mal ve can güvenliğini tehlikeye sokacak bir patlamaya yol açabilmektedir. Söz konusu tehlikeli ortamlarda kullanılan elektrik ekipmanlarının yapımı ve kullanımı normal sahalardaki uygulamalardan büyük farklılıklar göstermektedir. Bu tür malzemeler, konu ile ilgilenen meslek çevrelerince Ex-Proof (Alev sızdırmaz) elektrik malzemeleri olarak isimlendirilir.
Patlamaya karşı korumanın
(EXPLOSION PROTECTION) fiziksel ilkeleri ;
Patlama yanabilir bir
maddenin oksijenle ani bir biçimde kimyasal bir reaksiyona girmesi
sonucu yüksek miktarda enerjinin açığa çıkmasıdır.Yanabilir maddeler
gaz, buhar, duman ve toz halinde bulunabilirler. Ateş veya
patlamanın olabilmesi için üç şartın gerçekleşmesi zorunludur. Bu üç
unsurdan biri devre dışı bırakılırsa, patlama tehlikesi ortadan
kalkar.
1) Patlayıcı
madde; Patlayıcı, parlayıcı yanıcı gaz, buhar veya toz.
2) Hava
(Oksijen)
3) Enerji,
patlamayı ateşleyecek bir kıvılcım yada bir ateşleme kaynağı
Bir atmosfer, eğer insan yaşamı
veya çevre için bir tehlike varsa, tehlikeli ya da patlayıcı olarak
tanımlanır.
|
20/6/2012 tarihli, 6331 sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanunu kapsamında 30 Nisan 2013 tarihli,
28633 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “ÇALIŞANLARIN
PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI
HAKKINDAKİ YÖNETMELİĞİ” 10. Maddesine göre patlayıcı
ortam oluşma ihtimali bulunan işletmelerde
ve mal kaybı gibi
olayların yaşanmaması için, bu işletmeler de
